W OSTATNICH DNIACH W MEDIACH POJAWIŁY SIĘ DONIESIENIA O PIERWSZYM POZWIE WŁAŚCICIELA SIECI SIŁOWNI PRZECIWKO SKARBOWI PAŃSTWA O ODSZKODOWANIE Z TYTUŁU WPROWADZONEGO PRZEZ RZĄD ZAKAZU PROWADZENIA TEGO RODZAJU DZIAŁALNOŚCI. WIELU PRZEDSIĘBIORCÓW, KTÓRZY ZNALEŹLI SIĘ W PODOBNEJ SYTUACJI, W SZCZEGÓLNOŚCI WŁAŚCICIELE RESTAURACJI, HOTELI, GABINETÓW KOSMETYCZNYCH I FRYZJERSKICH ZADAJE SOBIE PYTANIE CZY TAKIE POZWY MAJĄ W OGÓLE SENS I JAK WYGLĄDAJĄ SZANSE NA WYGRANIE TEGO TYPU SPRAW.

PODSTAWA PRAWNA ROSZCZEŃ

Oczywiście każdą sytuację trzeba oceniać indywidualnie, ale co do zasady w naszej ocenie tego typu roszczenia mogą być skuteczne. Podstawą ewentualnego powództwa może być przepis art. 417¹ § 4 kodeksu cywilnego przewidujący odpowiedzialność władzy publicznej za niewydanie aktu normatywnego, jeśli obowiązek jego wydania przewiduje przepis prawa. W omawianym przypadku chodziłoby zatem o odpowiedzialność za zaniechanie wydania przez Radę Ministrów rozporządzenia o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej. Niezgodność z prawem niewydania tego aktu  stwierdzać będzie odrębnie w każdej sprawie sąd. Analiza sytuacji w kraju prowadzi do wniosku, że warunki do wprowadzenia stanu klęski żywiołowej są spełnione. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej stan klęski może być wprowadzony dla zapobieżenia lub unikania skutków katastrof naturalnych, do których zalicza się m.in. masowe występowanie chorób zakaźnych ludzi.

Należy zwrócić uwagę, że wprowadzone przez rząd zakazy i ograniczenia, m.in. zakaz prowadzenia określonych rodzajów działalności (siłownie, baseny, restauracje, hotele, gabinety kosmetyczne, zakłady fryzjerskie), ograniczenia w zakresie swobodnego poruszania się, obowiązek poddania się kwarantannie, zakaz organizowania imprez masowych są wprost wymienione w ustawie o stanie klęski żywiołowej jako charakterystyczne właśnie dla tego stanu. Tym samym ich stosowanie przez rząd bez formalnego wprowadzania stanu klęski żywiołowej należy uznać za „obejście” obowiązujących przepisów. Pomocne mogą okazać się pojawiające się w mediach w ostatnim czasie wypowiedzi rządzących, w których podkreślana była wyjątkowość sytuacji panującej obecnie w Polsce.

CZY EWENTUALNE ODSZKODOWANIE OBEJMOWAĆ BĘDZIE TEŻ UTRACONE KORZYŚCI?

Gdyby wprowadzony został stan klęski żywiołowej, poszkodowani przedsiębiorcy mogliby skorzystać z rozwiązań przewidzianych w ustawie z dnia 22 listopada 2002 r. o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela, tj. mogliby żądać odszkodowania za stratę majątkową powstałą w następstwie ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela w czasie stanu nadzwyczajnego. Odszkodowanie to obejmuje wyrównanie straty majątkowej, bez korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć. Zatem przedsiębiorca dotknięty zakazem prowadzenia działalności mógłby dochodzić m.in. zwrotu uiszczonego czynszu najmu lokalu czy kosztów wynagrodzeń pracowników za okres, w którym nie mógł prowadzić działalności na skutek wprowadzonych przez rząd zakazów. Odszkodowanie, o którym tu mowa można byłoby dość łatwo uzyskać, składając stosowny wniosek do wojewody i przedkładając dokumenty potwierdzające wysokość poniesionej straty majątkowej.

WNIOSKI

Podsumowując, gdyby rząd wprowadził stan klęski żywiołowej (a naszym zdaniem są do tego podstawy), przedsiębiorcy dotknięci obowiązującymi zakazami mogliby dość łatwo uzyskać odszkodowania obejmujące poniesione straty. Można dowodzić, że szkoda takich osób polega na niemożności ubiegania się obecnie o ww. odszkodowanie, które mogliby uzyskać, gdyby rząd wprowadził stan wyjątkowy. Tym samym w razie wygrania sprawy poszkodowani przedsiębiorcy mogą liczyć na odszkodowanie obejmujące poniesione straty np. koszty najmu lokalu czy wynagrodzeń swoich pracowników w okresie, gdy nie mogli prowadzić działalności.