15 MAJA 2019 r. ZAPADŁO WAŻNE ORZECZENIE TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ W SPRAWIE VEGA INTERNATIONAL CAR TRANSPORT AND LOGISTIC – TRADING GMBH W ZAKRESIE MOŻLIWOŚCI ODZYSKANIA PODATKU OD WARTOŚCI DODANEJ (VAT) W PRZYPADKU BEZGOTÓWKOWYCH TRANSAKCJI NABYCIA PALIWA Z WYKORZYSTANIEM KART PALIWOWYCH. WYROK WZBUDZIŁ WIELE KONTROWERSJI BOWIEM TAKA LINIA ORZECZNICZA MOŻE WYWOŁAĆ LAWINĘ NEGATYWNYCH SKUTKÓW PODATKOWYCH ZARÓWNO DLA PODMIOTÓW OFERUJĄCYCH KARTY PALIWOWE (NP. FIRM LEASINGOWYCH), JAK I ICH KLIENTÓW, KTÓRYM UDOSTĘPNIANE SĄ KARTY PALIWOWE. WYROK TSUE NIE DOTYCZY JEDNAKŻE WSZYSTKICH WYDAWANYCH KART PALIWOWYCH ORAZ MODELI WSPÓŁPRACY, A DOBRZE PRZEMYŚLANA UMOWA MOŻE SKUTECZNIE OBRONIĆ PODATNIKA PRZED FISKUSEM.

 

DO JAKICH TRANSAKCJI MA ZASTOSOWANIE WYROK?

Wyrok nie dotyczy kart wystawianych bezpośrednio przez koncerny paliwowe – teoretycznie nie muszą się zatem martwić podatnicy, którzy korzystają z kart paliwowych wystawianych przez takie koncerny. Inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku transakcji, w których udział biorą co najmniej trzy podmioty: koncern paliwowy, podmiot udostępniający karty paliwowe (czyli głównie firmy leasingowe oraz zarządzające flotami pojazdów) oraz ich klienci. W praktyce wygląda to tak, że użytkownicy kart paliwowych bezgotówkowo dokonują zakupu towarów i usług na stacjach paliw przy użyciu kart paliwowych. Następnie koncern paliwowy wystawiania fakturę podmiotowi udostępniającemu karty paliwowe, a ten z kolei refakturuje koszt zakupu paliwa i innych towarów na użytkownika. Trzeba jednak podkreślić, że wyrok TSUE nie dotyczy wszystkich kart paliwowych w trójstronnym modelu współpracy.

STANOWISKO TSUE W SPRAWIE ODLICZANIA VAT OD PALIWA

W sprawie, której dotyczy wyrok TSUE austriacka spółka Vega International wydawała imienne karty paliwowe kierowcom spółki zależnej Vega Poland. Po wykonanych transakcjach stacje paliw w cyklach miesięcznych wystawiały faktury VAT spółce Vega International, która następnie refakturowała koszt zakupu towarów i usług na spółkę Vega Poland i doliczała do tej kwoty opłatę w wysokości 2 procent. Taki model współpracy wzbudził wątpliwości dotyczące tego, czy spółkę udostępniającą karty paliwowe jak i podmioty z nich korzystające, należy uznać za podmioty uczestniczący w łańcuchu dostaw, co wiąże się z prawem do odliczenia VAT przez ten podmiot. Trybunał uznał, że podmioty te nie uczestniczą w łańcuchu dostaw, ale świadczą usługę kredytową zwolnioną z VAT.

TSUE stwierdził, że w sytuacji, gdy mamy do czynienia z transakcjami tego typu należy przeanalizować czy dochodzi do transakcji łańcuchowej (tj. zarówno stacja paliw, jak i podmiot udostępniający karty dokonują sprzedaży paliwa) czy ze świadczenia innych usług. Zdaniem TSUE użytkownicy kart paliwowych nabywali od emitenta kart usługi polegająca na sfinansowaniu nabycia paliwa od koncernu paliwowego, a w związku z tym nie mamy tu do czynienia z łańcuchową dostawą towarów, lecz ze świadczeniem usługi finansowej, która zgodnie z ustawą o VAT jest zwolniona od podatku.

Trybunał uzasadniał, że skoro emitent karty nie ma żadnego wpływu na decyzję korzystającego o wyborze ilości, czasu i miejsca zakupu paliwa, ani o jego wykorzystaniu, to nie można mówić, że odsprzedaje on zakupione od koncernu paliwo, lecz jedynie udostępnia korzystającemu nośnik pozwalający je nabyć. Dodatkowo, użytkownik karty paliwowej nie musiał płacić za paliwo od razu, a po kilku miesiącach, co wskazuje na świadczenie usług finansowych lub kredytowych.

GŁÓWNE WNIOSKI PŁYNĄCE Z WYROKU

Elementem decydującym o prawie do odliczenia VAT jest rola podmiotu udostępniającego karty w łańcuchu dostaw paliwa. Jeżeli wystawca karty w żadnym momencie nie dysponuje paliwem jak właściciel, nie pełni roli dostawcy, czyli nie ma wpływu na warunki dostawy, a jego rola sprowadza się jedynie do świadczenia usługi finansowania zakupu, to nie można traktować go jako ogniwa w łańcuchu dostaw bowiem jego rola ogranicza się jedynie do pośredniczenia w ramach transakcji nabycia towaru. Wystawca karty działa w takim przypadku jak instytucja kredytowa i świadczy zatem jedynie usługi finansowe. W konsekwencji, zarówno nabywca jak i wystawca karty będący stronami usługi finansowej, nie mają prawa do odliczenia podatku VAT.

WARUNKI UMOWY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO ODLICZENIA VAT

Biorąc pod uwagę wnioski płynące z wyroku TSUE należy stwierdzić, że kluczowe znaczenie w rozliczaniu kart paliwowych ma umowa pomiędzy emitentem karty (np. firmą leasingową lub zarządzającą flotą) a ostatecznym nabywcą towarów i usług oferowanych przez stację paliw. Jeżeli np. firma leasingowa faktycznie pełni rolę strony dostarczającej towar, czyli przykładowo wpływa na warunki dostawy i samodzielnie kształtuje cenę po której odsprzedaje paliwo, ustala i korzysta z rabatów, samodzielnie rozpatruje reklamacje, ma możliwość zablokowania karty paliwowej w przypadku jej zagubienia lub kradzieży, to można uznać, że sprzedaż paliwa odbywa się w transakcji łańcuchowej. W takim przypadku dochodzi do dwóch dostaw towarów i w efekcie VAT odliczany jest na każdym z etapów tej transakcji. Aby uchronić się przed negatywnymi konsekwencjami podatkowymi, każdy z podatników powinien szczegółowo rozważyć treść zawieranych umów lub przeanalizować zawarte już umowy i sposoby ich realizacji pod kątem wniosków płynących z wyroku TSUE.